De Standaard
18-4-2012
 Yves Delepeleire

Van onze redacteur

Het zit er weer bovenarms op tussen de vertegenwoordigers van de slachtoffers van seksueel misbruik en de kerkleiders. Alles draait rond een ‘dadingsovereenkomst' die slachtoffers kunnen sluiten met de bisschoppen en oversten, zonder tussenkomt van de arbitragecommissie. Daarbij wordt in een contract een eenmalige en forfaitaire schadevergoeding afgesproken voor het misbruik door priester x of broeder y. Er is één voorwaarde: wie het contract ondertekent, gaat ermee akkoord om geen enkele andere juridische procedure meer tegen de kerk in te spannen, zoals voor schuldig verzuim.

Letterlijk luidt de passage in het contract als volgt: ‘De betaling van het overeengekomen bedrag is tot slot van alle betwistingen tussen partijen die hierbij bevestigen dat zij onvoorwaardelijk en onherroepelijk verzaken aan elk recht of vordering die zij jegens elkaar hebben laten gelden of zouden kunnen laten gelden m.b.t. onderliggend geschil.'

Zowel priester Rik Devillé als advocate Christine Mussche, die een grote groep slachtoffers vertegenwoordigen, zijn niet te spreken over deze demarche. Hoewel in het contract met geen woord wordt gerept over schuldig verzuim, is het wel degelijk de bedoeling om de bisschoppen hiermee zoveel mogelijk te beschermen tegen zo'n aanklacht, vrezen zij.

Devillé spreekt zelfs over een ‘nieuwe geur van doofpot'.

‘Het individuele misbruik door een priester of broeder is één zaak, het schuldig verzuim van de kerkleiders die al te lang niet hebben ingegrepen, een andere', zegt Devillé. ‘Waarom worden de twee aan elkaar gelinkt?'

‘Zo lijkt het er sterk op dat de bisschoppen enerzijds de slachtoffers wel willen erkennen, maar anderzijds ook zichzelf willen beschermen. Hoe kunnen slachtoffers met gewetensproblemen, die jaren hebben geprobeerd om hun bisschop te overtuigen om iets te doen, dit document ondertekenen? Ik raad hen aan dat alleen te doen als die passage wordt geschrapt.'

Ook Mussche, die een zeventigtal cliënten vertegenwoordigt en voor de rechtbank van eerste aanleg in Gent een burgerlijke procedure tegen de kerkleiders is begonnen om hun aansprakelijkheid aan te tonen, wijst haar cliënten op de gevolgen.

‘Zij moeten goed beseffen dat hun rechtszaak dan zonder voorwerp wordt. Het voelt aan alsof de kerk probeert om de slachtoffers met een bedrag te lokken, om zo het gras van voor onze voeten weg te maaien, als een poging om de slachtoffers te demotiveren.'

Redelijke houding

Advocaat Paul Quirynen, die de bisdommen en congregaties bijstaat, ontkent niet dat de kerk zich wil wapenen tegen juridische procedures. Zo staat in het contract dat de bisschop of overste niet juridisch aansprakelijk is.

‘We hebben dat gedaan uit angst dat slachtoffers het document zouden misbruiken door te zeggen: zie je wel, door te betalen, geeft de bisschop toe dat hij in de fout is gegaan en kan hem schuldig verzuim worden verweten.'

‘Onze houding is niet onredelijk', aldus Quirynen. ‘Wij willen geen slachtoffers ronselen of uitkopen, zoals sommigen vrezen. Dit contract is een oplossing voor slachtoffers die vrijwillig naar ons komen omdat ze geen zin hebben in een lang juridisch gevecht of schrik hebben voor de arbitragecommissie. Het is een derde weg. Wij dwingen niemand ergens toe. Wij vragen in het contract wel dat de slachtoffers discreet zijn.'

‘Raar', vindt Devillé. ‘Het lijkt wel alsof de kerk hiermee de slachtoffers verbiedt er nog langer in het openbaar over te praten.'