Het wordt vandaag dus géén mars tegen de kloosterzusters van Malonne, die zich bereid verklaarden Michelle Martin op te vangen. Ook al is hun beslissing Jean-Denis Lejeune een doorn in het oog. 'De zusters zeggen dat ze die beslissing zelf hebben genomen. Paul Marchal heeft nog geprobeerd om hen op andere gedachten te brengen. Vergeefs: enkele uren na zijn bezoek vernamen we al dat de zusters bij hun beslissing bleven. Goed, waarvan akte. Maar dan moeten zij daar ook de gevolgen van dragen: de kritiek op hun beslissing, de aanwezigheid van betogers voor hun klooster, de media-aandacht en het probleem om te leren leven met Michelle Martin in hun midden.'

Maar daar is het hem morgen dus niet om te doen. Morgen viseert Lejeune niet de kloosterzusters, maar wél het gerecht. Omdat het gerecht Michelle Martin wil vrijlaten.

U lijkt er nu al van overtuigd dat het Hof van Cassatie de vrijlating van Martin zal bevestigen?
'Ik heb weinig hoop dat ze de beslissing van de strafuitvoeringsrechtbank om Martin voorwaardelijk wil vrijlaten, zullen vernietigen, inderdaad. Want stel dat Cassatie beslist om dat vonnis te verbreken, dan heeft Martin veertien dagen de tijd om een nieuw plan in te dienen. Je kunt dat spel niet eeuwig blijven spelen.'
'Het bewijst dat de wet dringend gewijzigd moet worden. Daarom organiseer ik deze mars. Dit wordt geen mars van de ouders van de slachtoffers van Dutroux. Dit wordt een mars voor alle burgers van dit land. Wat ons, ouders van vermoorde kinderen, is overkomen, kan helaas iedereen overkomen. Maar ik wil voorkomen dat nieuwe slachtoffers dezelfde strijd moeten leveren om door Justitie gehoord te worden. Het is pas wanneer je dagelijks geconfronteerd wordt met het verlies van je kind en de manier waarop Justitie je dan behandelt, dat je merkt wat er verkeerd loopt.'
'Vandaag, zeventien jaar na het verlies van onze kinderen, hebben wij ouders en slachtoffers nog altijd maar bitter weinig rechten. Té weinig rechten. Daar moet verandering in komen. Dringend.'

In welke zin wil u Justitie hervormd zien?
'Slachtoffers moeten meer betrokken worden bij de beslissingen die in hun dossier genomen worden. Wij hebben vandaag officieel zelfs geen inzagerecht in het plan van reïntegratie dat Martin heeft ingediend om haar voorwaardelijke vrijlating te verkrijgen. Ze hebben ons gevraagd wat wij zouden verlangen, mocht Martin vrijkomen. Wij hebben enkele voorstellen ingediend, maar daarvan is niets opgenomen in de voorwaarden die haar werden opgelegd.'
'Het moet ook mogelijk worden om beroep aan te tekenen tegen een beslissing van de strafuitvoeringsrechtbank. Nu kan alleen het openbaar ministerie dat. Nabestaanden van slachtoffers moeten eerst naar Cassatie stappen, alvorens ze naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg kunnen gaan. Dat kan opnieuw jaren duren. Het is om moedeloos van te worden.'

ZAK cartoons - De Morgen
Moet de wet-Lejeune op de vervroegde vrijlating worden afgeschaft?
 'Ik begrijp het doel van de wet-Lejeune. Maar hier zit het probleem elders. Het koppel Dutroux-Martin werd in 1986 al eens veroordeeld voor ontvoering en zedenfeiten op minderjarigen. Dat gebeurde echter voor een correctionele rechtbank omdat de assisenkalender toen overvol zat. Toen Dutroux en Martin bijgevolg voor het assisenhof van Aarlen verschenen, werden zij daar als primaire delinquenten behandeld, terwijl zij wel degelijk recidivisten waren.'
'Eigenlijk hadden ze dus pas na twee derden van hun straf in aanmerking mogen komen voor vervroegde vrijlating. Het begrip recidive moet slaan op de aard van de feiten, niet op het soort van rechtbank dat ze behandelt.'

Wat moet er nog veranderen?
'Laat ons de strafmaat alvast aanpassen aan de omstandigheden waarin een misdaad werd gepleegd. Iemand in een opwelling van woede doden, is niet hetzelfde als een kind ontvoeren, opsluiten in een kelder, misbruiken en uiteindelijk van honger laten omkomen.'
'Ik vind het bovendien al te gek dat onze strafmaten geen rekening houden met het aantal slachtoffers. In Amerika worden de straffen voor verschillende feiten opgeteld, wat soms tot duizelingwekkend lange celstraffen leidt. Maar bij ons maakte het voor Dutroux geen verschil of hij nu één of vier kinderen vermoord heeft. Laat ons beide systemen mixen. Je telt de straffen voor elke misdaad op en daarna pas wordt de wet-Lejeune op de totale straf toegepast. Michelle Martin zou 30 jaar hebben gekregen voor elk ontvoerd meisje, dus 180 jaar cel in totaal. Pas daar de wet-Lejeune op toe en ze zou nooit meer vrijkomen.'

Waarom wilt u deze mars geen 'witte mars' noemen?
'Omdat er maar één Witte Mars geweest is, die van 1997. Dat moet zo blijven.'

Hoeveel deelnemers verwacht u op deze tweede mars?
'Geen idee. Ik streef niet naar een nieuwe 300.000, dat zou te mooi zijn. Ik hoop wel dat ik veel gezinnen kan mobiliseren. Want deze mars is voor hen bedoeld, voor hun veiligheid. Wij moeten de politici duidelijk maken dat de mensen bereid zijn om op straat te komen om slachtoffers meer rechten te geven. En dat de politiek daar dringend werk van moeten maken. Als wij dat verwezenlijken, is deze mars geslaagd.'

 

Les 7 propositions que présentera Jean-Denis Lejeune au gouvernement Di Rupo

Jean-Denis Lejeune peut être rassuré à la veille de la manifestation de dimanche qui se rendra de la gare du Nord au palais de Justice de la place Poelaert, à Bruxelles. Les militants d’extrême droite de Nation.be, qui ont l’habitude de s’immiscer dans nombre de manifestations, ne devraient pas venir polluer ce cortège « serein et citoyen ». « C’est ce que je voulais le plus éviter, explique Jean-Denis Lejeune : faire le jeu de l’extrême droite. » Ce souci apparemment écarté, Jean-Denis Lejeune a récolté sur son compte Facebook plusieurs centaines de promesses de venue dans la capitale. La SNCB, affirme-t-il, a consenti des tarifs week-end pour les participants.
La police de Bruxelles, pas plus que Jean-Denis Lejeune, n’est en mesure d’estimer le nombre de participants qui défileront sur les boulevards de la Petite ceinture. Pour le papa de Julie, les incertitudes sont nombreuses : « Il fera très chaud, nous sommes au mois d’août, on ne peut pas prédire le nombre de participants. »
L’essentiel n’est pas là pour Jean-Denis Lejeune. Le monde politique s’est d’ores et déjà saisi de ses revendications. Elio Di Rupo le recevra le 24 août, Joëlle Milquet le 23 août et Annemie Turtelboom (lire ci-dessus) devrait le recevoir après la manifestation.
Le cahier de revendications que Jean-Denis Lejeune leur présentera tient en 7 points essentiels.
1. Modifier le TAP. Jean-Denis Lejeune demande que le fonctionnement du Tribunal de l’application des peines (TAP) soit revu, notamment en permettant aux victimes de participer au débat contradictoire sur la libération du condamné. Et il préconise l’instauration d’un droit d’appel (actuellement inexistant) contre les jugements du TAP. « Un droit à conférer tant aux victimes qu’au parquet et au condamné », précise-t-il.
2. Indemnisations. Sa proposition entend subordonner la libération anticipée des auteurs de crimes contre les personnes au suivi d’un plan d’indemnisation sérieux des victimes. On sait que Michelle Martin, en renonçant à l’héritage de sa mère (500.000 euros) a pu organiser en toute légalité son insolvabilité.
3. Autorités locales. A Namur, le bourgmestre et le parquet ont été avertis par voie de presse de l’arrivée possible de Michelle Martin à Malonne. Jean-Denis Lejeune veut qu’une obligation d’information préalable des autorités locales soit instaurée afin de prendre leur avis et de mesurer leur capacité à prendre en charge la surveillance et les risques liés à un condamné libéré.
4. Récidive. Jean-Denis Lejeune plaide pour un réaménagement raisonnable de la notion de récidive. Martin, jugée en correctionnelle pour les faits de viols et d’enlèvements commis entre 1983 et 1985, n’a pas été jugée récidiviste par la cour d’assises d’Arlon, la récidive ne s’entendant pas légalement sur un « crime commis après délit ».
5. Place de la victime. Il revendique une place de la victime dès le début de l’enquête judiciaire. Il veut ainsi que la victime ait un même droit d’accès au dossier que l’inculpé et puisse exprimer ses observations si une libération provisoire en cours d’instruction, avant donc le procès, est envisagée.
6. Contrôle renforcé. Jean-Denis Lejeune souhaite un renforcement du contrôle des libérés conditionnels. Actuellement, les visites domiciliaires des agents de probation sont ainsi interdites.
7. Échelle de peines. Il souhaite enfin une réflexion sur l’échelle des peines à appliquer, en évoquant des peines cumulatives. « Qu’on tue une personne ou dix personnes, le tarif maximum, la perpétuité sera le même. Il y a quelque chose d’illogique. »

Jean-Denis Lejeune ne se prononce pas sur le débat sur les peines incompressibles. Il souhaite que le gouvernement débatte « sereinement » de ses propositions, sans entreprendre une « réforme précipitée ».