Adoptie onderzoeken

OOSTERBEEK - Omroep Gelderland deed in samenwerking met Trouw onderzoek naar afstand en adoptie tussen 1956 en 1984. Waarom deden we dit onderzoek? Waarom nu? En hoe deden we het? Dat lees je hier.

Over afstand en adoptie is al zoveel bekend. Waarom deden Omroep Gelderland en Trouw eigen onderzoek?  
Tussen 1956, toen de adoptiewet werd aangenomen, en 1984, toen abortus legaal werd, stonden tussen de 13.000 en 20.000 vrouwen hun pasgeboren baby af. De kinderen waren bestemd voor adoptieouders, die wél getrouwd waren. De Raad voor de Kinderbescherming, maatschappelijk werk én religieuzen die veel tehuizen voor ongehuwde moeders runden, werkten hieraan mee.  

Dat was de tijdsgeest, hoor je vaak. Maar was dat wel zo? Hoe kan het dat in een afgebakende periode van bijna dertig jaar, zoveel moeders op het idee kwamen om hun kind af te staan? Waarom zeggen een aantal moeders achteraf dat ze gedwongen zijn om afstand te doen? Dat wilden Omroep Gelderland en Trouw weten.

Eén van de tehuizen voor ongehuwde moeders, of doorgangshuizen, was de Paulastichting in Oosterbeek. Het was één van de grootste en in ieder geval de nieuwste van ons land. Honderden moeders bevielen hier vanaf 1966. Nog eens honderden kinderen wachtten maanden of zelfs jaren in het instituut op een pleeggezin. Toch is er weinig tot geen onderzoek gedaan naar dit tehuis. Daarom besloten Omroep Gelderland en Trouw dit te doen. Wij wilden weten: wat was de rol van de nonnen die het huis runden? Wat was de rol van maatschappelijk werk? En hoe verliepen de afstands- en adoptieprocedures? 

Tussen 6 en 12 juni 2020 leest u de verhalen op de website van Omroep Gelderland en Trouw. 

Waarom deden Omroep Gelderland en Trouw dit onderzoek nu? 

In opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid doet het Verweij Jonker instituut op dit moment ook onderzoek naar adoptie en afstand. De grote vraag hierin is: Wat was de rol van de staat in de praktijk van het afstand doen? De resultaten worden eind 2020 verwacht. Dit zou dus het 'jaar van de waarheid' kunnen worden voor afstandsmoeders die zeggen gedwongen te zijn. Nog een reden waarom Omroep Gelderland en Trouw besloten om nu onderzoek te doen, is omdat de Paulastichting - waar onze focus ligt - níet in het onderzoek van Verweij Jonker wordt meegenomen. 

Hoe deden Omroep Gelderland en Trouw dit onderzoek? 
Voor de verhalen gingen journalisten Jenda Terpstra van Omroep Gelderland en Petra Vissers van Trouw diverse archieven in. Het archief van de Fiom (Federatie van Instellingen voor de Ongehuwde Moeder en haar kind) is doorzocht met behulp van onderzoeksjournalist Sylvana van den Braak. 

Ook deden ze archiefonderzoek bij de Rijksinspectie van de bevolkingsregisters en het Gelders Archief. Daarnaast spraken ze met afstandsmoeders, -kinderen, oud-medewerkers, gemeenten, experts en onderzoekers. Tenslotte is gebruik gemaakt van eerdere onderzoeken naar afstand en adoptie.

Hoe kan ik zelf mijn verhaal vertellen? 
Wilt u in contact komen? Mail dan naar jterpstra@gld.nl