Reactie op notificatie tegen Sobrino

’Buiten de armen geen heil!’
Geplaatst door Theo Borgermans op wo 21 mrt '07

BRUSSEL (RKnieuws.net) - Christenen voor het Socialisme, de Werkplaats voor Theologie en Maatschappij en het Netwerk van Kritische Christenen en Basisgroepen hebben onder de titel ’Buiten de armen’ een verklaring gepubliceerd naar aanleiding van de notificatie tegen Bevrijdingstheoloog Sobrino.

"Sinds het oude ’Heilig Officie’ in 1965 zijn naam veranderde in ’Congregatie van de Geloofsleer’ kregen 12 theologen een ’notificatie’. Sommige van hun geschriften worden daarin veroordeeld als niet in overeenstemming met de leer van de Kerk. Op basis daarvan kunnen sancties genomen worden".

"Buiten een eerste notificatie aan Hans Küng in 1975, hadden alle veroordelingen plaats tijdens het pontificaat van Johannes-Paulus II. En bijna alle werden ze ondertekend door kardinaal Ratzinger. Op 14 maart jl. werd de notificatie over de geschriften van de Spaans-Salvadoreense bevrijdingstheoloog Jon Sobrino bekendgemaakt. En Mgr. Fernando Saenz Lacelle, aartsbisschop van San Salvador en lid van Opus Dei, heeft hem ondertussen al onderwijs- en publicatieverbod opgelegd".

"Het is de eerste notificatie sinds Ratzinger Benedictus XVI is geworden. Het dossier van Sobrino had hij jaren geleden als prefect van de Congregatie van de Geloofsleer ingeleid. Is het toeval dat deze veroordeling twee maanden valt vóór de Vijfde Algemene Vergadering van de Latijns-Amerikaanse Bisschoppenconferentie (CELAM) in het Braziliaanse Mariaoord Aparecida (13-21 mei)? Het lijkt erop dat Benedictus XVI, die in Aparecida aanwezig zal zijn, hiermee het signaal wil geven dat de ’optie voor de armen’ die op de Bisschoppenconferentie van Medellin (1968) geproclameerd werd en de bevrijdingstheologie begraven zijn".

"Jon Sobrino wordt vervolgd omwille van zijn christologie. Zijn visie op Christus zou al te ’menselijk’ zijn, zijn godheid wordt niet in het licht gesteld, vinden de Congregatie van de Geloofsleer en haar huidige prefect, kardinaal Levada. Het meningsverschil is te verklaren vanuit de verschillende plaats waarop enerzijds Levada, Ratzinger en Co en anderzijds Sobrino en de bevrijdingstheologen theologie bedrijven. Sobrino wisselde van plaats toen hij vanuit het relatief rijke Spanje naar El Salvador ging en daar in contact kwam met het arme en lijdende volk. Hij werd sterk geïnspireerd door Mgr. Oscar Arnulfo Romero die zich tot de armen bekeerd had, nadat hij vanuit zijn paleis de weg gevonden had naar de sloppenwijken. Om de christologie van Sobrino echt te verstaan, volstaat het niet zijn teksten te lezen en zijn woorden te aanhoren. Men moet een gelijkaardige weg naar de armen afleggen en van daaruit oprecht de profeten en het Evangelie van Jezus lezen".

"Welke theoloog kan immers beter het gelaat van Christus herkennen en er een woord over spreken: hij of zij die dagelijks de miserie, het lijden en het martelaarschap meemaakt tot en met het afslachten van eigen huisgenoten en van zijn inspirator Romero, of hij die in een wereldvreemd paleis vanuit een onaantastbaar dogma spreekt? Wie als ’bezitter van de waarheid’ vanuit een wereldvreemde plek over God spreekt, spreekt veelal over een wereldvreemde God. Met het laatste pauselijk document Sacramentum Caritatis is dat opnieuw gebleken. De celibaatsverplichting voor priesters wordt gehandhaafd en hertrouwde uit de echt gescheiden lieden mogen de communie niet ontvangen, tenzij ze geen seks hebben".

"Jon Sobrino werd reeds lang gezocht. Met deze ’notificatie’ wordt een nieuwe slag toegebracht aan de bevrijdingstheologie en de armen. Nochtans beweert de Congregatie voor de Geloofsleer om deze laatsten zeer bekommerd te zijn. Het eerste deel van de verklarende nota bij de notificatie is aan die ’bekommernis’ gewijd onder de titel "De bekommernis van de Kerk voor de armen". Daarin wordt een uitspraak van de paus geciteerd: "De eerste armoede onder de volkeren bestaat er in Christus niet te kennen". En even verder lezen we: "De voorkeursoptie voor de armen, verre van een teken van particularisme of sectarisme te zijn, manifesteert de universaliteit van het wezen en van de zending van de Kerk. Die optie sluit niemand uit. Dat is de reden waarom de Kerk deze optie niet kan uitdrukken door middel van reducerende sociologische en ideologische categorieën die van deze voorkeur een partijdige keuze zouden maken en een bron van conflict". Geen partijdige keuze dus, en geen conflict.

Maar het conflict bestaat!
De keuze is niet ’conflict of geen conflict’, maar wél ’welke kant te kiezen in het conflict’.

Als het Vaticaan, met universalisme als argument, weigert die keuze te maken, kiest ze in feite voor de rijken, voor degenen die nu, in déze wereld, de wet stellen. Dan maakt het Vaticaan gemene zaak met politieke en economische machten die de armen bestrijden. Niet toevallig kwam het offensief tegen de bevrijdingstheologie in de jaren ’80 quasi gelijktijdig vanuit twee kanten tot stand: vanuit het Vaticaan en de VS-politiek met in het bijzonder het Institute on Religion and Democracy. In het Daensjaar is het goed daarover na te denken. Als geen ander immers heeft priester Adolf Daens, die 100 jaar geleden stierf, gebotst op het bondgenootschap tussen de Katholieke Kerk en de rijken".

"Op 27.10.06 schreef Jon Sobrino een aantal bedenkingen neer over de komende bisschoppenconferentie in Aparecida. Hij deed dat in de vorm van een brief aan zijn collega bevrijdingstheoloog, vriend en huisgenoot Ignacio Ellacuría, één van de zes jezuïeten die door een doodseskader werden vermoord omdat zij voor het arme en verdrukte volk opkwamen. In die brief citeert hij uit Ellacuría’s laatste toespraak: "Alleen met alle armen en verdrukten van de wereld kunnen we geloven en de moed opbrengen om te proberen de geschiedenis om te keren". "Je zegt ons dus", schrijft Sobrino dan verder "dat de armen bron zijn van een geloof en een moed die ons van nergens anders toekomt. Zoals ik je vorig jaar schreef ’buiten de armen is er geen heil’.

" Mogen we met Sobrino hopen dat Aparecida opnieuw de weg naar de armen en Medellin zou beginnen vinden?", aldus de verklaring. (tb)


Europese vereniging voor katholieke theologie reageert op notificatie tegen Sobrino
Geplaatst door Theo Borgermans do 22 mrt '07

BRUSSEL (RKnieuws.net) - “Met droefheid en grote bezorgdheid heeft het presidium van de Europese Vereniging voor Katholieke Theologie kennis genomen van de notificatie over de werken van onze Salvadoraanse collega, Jon Sobrino”.
Dat schrijven de Europese theologen in een reactie op de notificatie van de Congregatie voor de Geloofsleer, die vorige week gepubliceerd werd.

De vereniging vraagt zich af of deze notificatie nodig of wenselijk was, “omdat die niet enkel de internationaal befaamde theoloog treft maar tevens de theologische discipline zelf”. Volgens de vereniging is de tekst op het eerste zicht erg voorzichtig opgesteld en tracht die een veroordeling van de persoon te vermijden.

“Maar een tweede lezing maakt enkele problematische aspecten duidelijk, waarvan de veronachtzaming van theologische ontwikkelingen van de laatste vijftig jaar de belangrijkste en meest verontrustende is”. De Europese theologen wijzen er tevens op dat de notificatie enkele citaten uit de Schrift, conciliedocumenten en pauselijke verklaringen zonder onderscheid plaatst naast theologische concepten en argumenten, die een heel andere oorsprong hebben. Bovendien wordt op geen enkele manier rekening gehouden met het zelfbewustzijn van Jezus of de manier waarop die de heilswaarde van zijn eigen dood gezien heeft.
“Daardoor dreigt een verwarring te ontstaan tussen het historische en theologische discours”.