intervieuw peter adrianssens

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=N42S4SRA

BRUSSEL - Interview PETER ADRIAENSSENS IN DE TOUWEN Misschien is het juist de grote transparantie waarmee de commissie heeft gewerkt die haar de das heeft omgedaan, zegt Peter Adriaenssens. 'Wij hebben de aandacht getrokken. Misschien dat sommige mensen niet graag zagen dat wij het vertrouwen van het publiek genoten.'
Van onze redactrice

Vandaag komt de commissie bijeen om te beslissen of ze nog doorgaat. Kan dat nog wel, na de inval van donderdag?'

Voor mij is het antwoord op die vraag neen. Dat heb ik vanaf dag één al gezegd. Maar de commissie moet nog de ruimte krijgen om een aantal zaken te overwegen. Zo krijgen we veel mails binnen van mensen die nu bezorgd tot zelfs panisch zijn. Wie zal allemaal kunnen lezen dat zij als kind misbruikt zijn, toen ze nog geen agent, arts of journalist waren? We hebben ook bepaalde juridische adviezen ingewonnen, die we samen willen bespreken.'De procureur-generaal van Luik zegt dat hij de inval normaal vindt: u had de dossiers zelf aan het gerecht moeten doorspelen.

'Sinds die fameuze 24 april, toen het misbruik door bisschop Roger Vangheluwe werd bekendgemaakt, hebben wij 475 aanmeldingen gekregen. Ik heb een ploeg moeten uitbouwen en ik heb een manier van werken op de sporen gezet. Ik wist dat ik verantwoording moest afleggen, en ik zou dat ook hebben gedaan. Ik had wel degelijk afgerekend willen worden op wat we in de commissie doen. In oktober. Niet na amper acht weken. Ik wil wel eens zien hoe ver het gerecht zal staan na amper acht weken.''Overigens zijn er mensen die ons gemeld hebben dat we met hun dossier naar het gerecht mochten stappen, een honderdtal. Maar de anderen hebben allemaal om discretie gevraagd.

'Waarom hebt u de dossiers van de mensen die het wel wilden, niet meteen doorgestuurd?'

Vanaf de start hebben wij duidelijk gemaakt dat alle zaken die slachtoffers jonger dan 28 jaar betroffen, direct bij het gerecht moesten worden gemeld, en niet bij ons. Vanaf 28 jaar, tien jaar na de meerderjarigheid, gaat de verjaring in. Als er ook maar een kleine kans op vervolging bestond, stuurden wij de zaak door.

''Recent heb ik een ploeg van twaalf hulpverleners opgeleid die gesprekken zouden voeren met mensen die aanstipten dat hun zaak ondanks de verjaring toch nog aan justitie mocht worden gemeld. Omdat niet altijd duidelijk is wat ze willen dat het gerecht te horen krijgt. Velen willen anoniem blijven. Ze willen alleen dat het gerecht op de hoogte wordt gesteld van bepaalde feiten in een school, bijvoorbeeld.

'Justitie zegt dat het niet u noch de slachtoffers toekomt om daarover te oordelen: als er een inbreuk is, moet die bij hen gemeld worden.'

Maar het gaat hier niet om pubers! De meeste slachtoffers zijn veertig, vijftig, zestig jaar oud. In een op de drie gevallen is de dader zelfs al overleden. Dan gaat het niet meer om vervolging, maar om erkenning: sommige slachtoffers willen graag een gesprek met een orde of een overste die nog leeft. Daarin zouden wij bemiddelen. Dat staat nu allemaal op de helling.''Aan al die mensen die vinden dat het niet ons toekomt, maar alleen justitie, zou ik ook willen vragen dat ze eens nadenken waarom zovelen zich bij ons hebben gemeld, die dat nooit eerder bij hen deden? Tot voor twee maanden was het misbruik in de Kerk nagenoeg onzichtbaar.

'Voelt u zich als vertrouwenspersoon misbruikt?'
Zo voelt het aan, ja: dat we als lokaas hebben gediend. Wij zijn vanaf het begin heel duidelijk en transparant geweest. Wij hebben altijd laten weten hoeveel dossiers we hadden en hoe we te werk gingen.''Onlangs hebben we ook laten weten dat er de jongste tijd niet zoveel nieuwe meldingen meer binnenkwamen. En juist dan vallen ze binnen. Misschien is het onze grote transparantie die ons de das heeft omgedaan. Wij hebben de aandacht getrokken. Misschien dat sommigen niet graag zagen dat wij zo'n groot vertrouwen genoten.

'Het gerecht zou vermoeden dat er binnen de Kerk een doofpotoperatie is gebeurd.'

Afgelopen zaterdag zouden wij 16 mensen spreken die ooit hun zaak voorgelegd hebben aan kardinaal Danneels. Dat is nu niet doorgegaan. We wilden van hen horen wat ze precies gezegd hebben tijdens dat gesprek, en wat ze nu verwachten. Want hoewel de commissie stricto sensu alleen individuele zaken moest behartigen, wilde ik tegen oktober ook uitspraken kunnen doen over de collectieve verantwoordelijkheid van de kerkelijke leiders. Dat waren we de samenleving verplicht. Ook dat is nu niet meer mogelijk.'


U ervaart de inbeslagname als een grote blijk van wantrouwen.'

Hoe anders kan ik het ervaren? Ze hadden bepaalde dossiers kunnen opvragen, maar ze namen alles mee. Welk probleem kunnen ze zien dat groot genoeg is om hier met tien man binnen te vallen en alles op te eisen, tenzij dat we zelf zouden frauderen?

'Justitie denkt blijkbaar anders over wat u als een samenwerking beschouwde.'
Dat kom ik ook nu pas te weten, helaas. Het is bijzonder jammer dat ze mij dat niet hebben verteld toen ik het college van procureurs-generaal heb ontmoet samen met de minister van Justitie. Waarom hebben ze toen geen bezwaar gemaakt?''

Ik heb altijd opengestaan voor elke dialoog met wie ook. Ik zie ook dat de samenwerking tussen de vertrouwenscentra en justitie wel werkt. Ook daar was er in de beginjaren veel wantrouwen. Maar men is er nooit op zo'n drastische manier binnengevallen. Nee, dit was ongezien. Ik kan u wel zeggen dat ik donderdag in de touwen hing.'